در آغاز مردم این سامان مانند اقوام دیگر آریا قوای طبیعی را که مایه حیات و آسایاش خویش میدانستند همچون خورشید ، ماه ، ستارگان ، آتش و باران مقدس میشمردند و خدایانی را که مظاهر و گرداننده آن قوا می پنداشتند میپرستیدند.(در قصران داخل در نواحی ایگل و آهار به گورهای فراوان برخورده اند که در آنها ظروف غذا و یا وسائل جنگی و تزیینی وجود داشته و متعلق به زمان های پیش از رواج آیین مغان در این حدود است.)و پس از پیدا شدن مغان که از همین حدود(ری و دماوند) برخاسته بوده اند به کیش ایشان در آمدند و از آن پس که مغان آیین زردشت را پذیرفتند(ظاهرا به زمان مادها یا هخامنشیان) این آیین در پهنه قصران رواج یافت.

در سراسر عهد اسکندر و جانشینان وی و اشکانیان که در هر گوشه ای از کشور عزیز ما آیینی رایج بود، پهنه ری و دماوند قصران از کیش زردشت تبعیت داشتند. تا آنکه ساسانیان روی کار آمدند ، و دین زردشت سمت دین دولتی ساسانی را یافت و آیین رسمی کشور شد و اوستا به عنوان مجموعه قوانین شرعی جمع آوری و تدوین گردید.در قصران در این زمان آیین زردشت رونق یافت.در آغاز عهد ساسانیان، در گوشه کنار قصران، چندین بنای دینی به وجود آمد که یکی از آنها آتشگاه قصران واقع میان دیه شهرستانک و آهار است که بنای نیمه خراب آن، هنوز بجاست.و دیگر بناهایی است که ظاهرا منتسب به ناهید است، نظیر خاتون بارگاه در مرتفعات کوهی به همین نام در گرمابدر رودبارقصران، و قلعه هفت دختران و قلاعی در کمرشت و دشتک که در لار قصران باشد. آیین مردم قصران داخل تا تاریخ 201 هجری زردشتی بود واز آن به بعد،به دین مقدس اسلام گرویدند.

(قاسم کیارستمی)