بتن عبور دهنده نور، امروزه به عنوان یک
متریال ساختمانی جدید با قابلیت استفاده بالا مطرح است. این متریال ترکیبی از فیبر
های نوری و ذرات بتن است و می تواند به عنوان بلوک ها و یا پانل های پیش ساخته ساختمانی
مورد استفاده قرار گیرد. فیبر ها بخاطر اندازه کوچکشان با بتن مخلوط شده و ترکیبی
از یک متریال دانه بندی شده را تشکیل می دهند. به این ترتیب نتیجه کار صرفا ترکیب
دو متریال شیشه و بتن نیست، بلکه یک متریال جدید سوم که از لحاظ ساختار درونی و
همچنین سطوح بیرونی کامل همگن است، به دست می آید.
فیبر های شیشه باعث نفوذ نور به داخل
بلوک ها می شوند. جالب تریت حالت این پدیده نمایش سایه ها در وجه مقابل ضلع نور
خورده است. همچنین رنگ نوری که از پشت این بتن دیده می شود ثابت است به عنوان مثال
اگر نور سبز به پشت بلوک بتابد در جلوی آن سایه ها سبز دیده می شوند. هزاران فیبر
شیشه ای نوری به صورت موازی کنار هم بین دو وجه اصلی بلوک بتنی قرار می گیرند.
نسبت فیبر ها بسیار کم و حدود 4 درصد کل میزان بلوک ها است. علاوه بر این فیبر ها
بخاطر اندازه کوچکشان با بتن مخلوط شده و تبدیل به یک جزء ساختاری می شوند بنابر
این سطح بیرونی بتن همگن و یکنواخت باقی می ماند. در تئوری، ساختار یک دیوار ساخته
شده با بتن عبور دهنده نور، می تواند تا چند متر ضخامت داشته باشد زیرا فیبر ها تا
20متر بدون از دست دادن نور عمل می کنند و در دیواری با این ضخامت باز هم عبور نور
وجود دارد.
ساختارهای باربر هم می‌توانند از این
بلوکها ساخته شوند. زیرا فیبر های شیشه ای هیچ تاثیر منفی روی مقاومت بتن ندارند.
بلوکها می توانند در اندازه ها ی متنوع و با عایق حرارتی خاص نصب شده روی آنها
تولید شوند.
این متریال در سال 2001 توسط یک معمار
مجار به نام «آرون لاسونسزی» اختراع شد و به ثبت رسید. این معمار زمانیکه در سن 27
سالگی در کالج سلطنتی هنر های زیبای استکهلم مشغول به تحصیل بود این ایده را بیان
کرد و در سال 2004 شرکت خود را با نام لایتراکان تاسیس کرد و با توجه به نیاز و
تمایل جامعه امروز به استفاده از مصالح جدید ساختمانی، از سال 2006 با شرکت های
بزرگ صنعتی به توافق رسیده و تولید انبوه آن به زودی آغاز خواهد شد.
• موارد کاربرد
دیوار: به عنوان متداول ترین حالت ممکن
این بلوک می تواند در ساختن دیوارها مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب هر دو
سمت و همچنین ضخامت این متریال جدید قابل مشاهده خواهد بود. بنابر این سنگینی و
استحکام بتن به عنوان ماده اصلی « لایتراکان» محسوس تر می شود و در عین حال
کنتراست بین نور و ماده شدید تر می شود. این متریال می تواند برای دیوارهای داخلی
و خارجی مورد استفاده قرار گیرد و استحکام سطح در این مورد بسیار مهم است. اگر نور
خورشید به ساختار این دیوار می تابد قرار گیری غربی یا شرقی توصیه می شود تا اشعه
آفتاب در حال طلوع یا غروب با زاویه کم به فیبر های نوری برسد و شدت عبور نور
بیشتر شود. بخاطر استحکام زیاد این ماده می توان از آن برای ساختن دیوار های باربر
هم استفاده کرد. در صورت نیاز، مصلح کردن این متریال نیز ممکن است همچنین انواع
دارای عایق حرارتی آن نیز در دست تولید است.
پوشش کف: یکی از جذاب ترین کاربرد ها،
استفاده از «لایتراکان» در پوشش کف ها و درخشش آن از پایین است. در طول روز این یک
کفپوش از جنس بتن معمولی به نظر می رسد و در هنگام غروب آفتاب بلوک های کف در
رنگهای منعکس شده از نور غروب شروع به درخشش می کنند.
طراحی داخلی: همچنین از این نوع بتن
عبور دهنده نور می توان برای روکش دیوار ها در طراحی داخلی استفاده کرد به صورتی
که از پشت نور پردازی شده باشند و می توان از نور های رنگی متنوع برای ایجاد حس
فضایی مورد نظر استفاده کرد.
کاربرد در هنر: بتن ترانسپارانت برای
مدتها به عنوان یک آرزو برای معماران و طراحان مطرح بود و با تولید لایتراکان این
آرزو به تحقق پیوست. کنتراست موجود در پشت متریال تجربه شگفت آوری را برای مدت
طولانی در ذهن بیننده ایجاد می کند. در واقع با نوعی برخورد سورئالیستی محتوای
درون در ارتباط با محیط پیرامون قرار می گیرد و به این ترتیب بسیاری از هنرمندان
تمایل به استفاده از این متریال در کارهای خود دارند. به طور کلی با پیشرفت های
تکنولوژیکی و ارائه خلاقیت طراحان و مجسمه سازان با ابزار های مختلف، پتانسیل و
قابلیت بتن توسط هنرمندان گوناگون در تمام جهان مورد استفاده قرار گرفته است.
• بلوکها
مصلح کردن بلوک بتنی عبور دهنده نور:
در صورت نیاز به مصلح کردن این بتن شیار هایی در داخل آن تعبیه می شوند. در حین
ساختن دیوارها میلگرد ها بصورت عمودی یا افقی در این شیار ها قرار می گیرند و فیبر
های اپتیکی بخاطر خاصیت انعطاف پذیری خود در اطراف میلگردها جمع می شوند و به این
ترتیب میلگرد ها دیده نمی شوند. از این روش بصورت موفقیت آمیزی در چند پروژه و
طراحی نمایشگاه استفاده شده است.
رنگها و بافت ها: با توجه به رنگ
خاکستری متداول بتن معمولی، لایتراکان دارای رنگهای متنوعی است و بافت سطوح بیرونی
آن نیز می تواند متنوع باشد، به گونه ای که بلوکهای متنوع در کنار هم قرار گیرند و
یک ساختار واحد را به وجود آورند.
توزیع فیبرها: اندازه و ترتیب فیبر ها
در هر بلوکی می تواند متفاوت باشد و این ترتیب قرار گیری می تواند کاملا منظم یا
کاملا ارگانیک مانند مقطع چوب باشد.
مشخصات تکنیکی:
ترکیبات:بتن و فیبر اپتیکی، میزان فیبر
حد اکثر 5درصد کل بلوک، عبور 3درصد نور تابیده از هر 4 درصد کل فیبر موجود، چگالی
2400-2100 کیلوگرم بر سانتیمتر مکعب، مقاومت فشاری49 نیوتن بر میلی متر مربع در بد
ترین حالت و 56نیوتن بر میلی متر مربع در بهترین حالت، مقاومت خمشی معادل 7/7
نیوتن بر میلی متر مربع.
اندازه بلوکها: ضخامتmm500-25 ، عرض حداکثرmm600 ، ارتفاع حد اکثرmm300.
لامپ لایترا کیوبLitracub Lamp
یکی از محصولات موفق لایترا کان در
زمینه طراحی، لامپ لایترا کیوب است که در آن بلوکها با قرار گیری روی هم مکعبی را تشکیل
می دهند که منبع نور در داخل آن قرار دارد و نور با عبور از بتن به بیرون ساطع می
شود.
به این ترتیب این ماده جدید می تواند
در عرصه های مختلف طراحی و همچنین در ایجاد فضاهای پویا و انعطاف پذیر داخلی بسیار
مورد استفاده قرار گیرد.
* استفاده
از مطلب با ذکر منابع بلامانع است*
نویسنده معین عمران
www.civil-tech.net